30 tháng 8, 2022

Truyện ngắn: BẾN MỚI

 Út sắp lấy chồng nên nó tranh thủ hỏi thăm Chế Sáu kinh nghiệm… có chồng. Cứ lúc nào Chế quởn tay quởn chưn thì nó lại líu ríu để hỏi chuyện cho thoả cái tò mò.


Nhiều lúc nó hỏi mấy câu mà Sáu cười muốn rụng rốn đỏ mặt chứ hổng biết trả lời làm sao. Cũng có lúc nó hỏi: “Sao chế thích anh Sáu? Anh chế có hay cãi nhau hông? Làm sao anh chế sanh được thằng Tẹc? Chế sanh thằng Tẹc ở chỗ nào? Có đau lắm hông mà đặt cho nó cái tên Tẹc nghe đau thấu trời?” Có khi mắc cỡ quá chừng thì vỗ nhẹ vai con Út rồi nói loáng thoáng: “Quỷ mày! Biết chi đòi biết nhiều thứ dữ! Mai mốt lấy chồng khắc biết!”


-“Chế ngộ! Thì người ta sắp có chồng thì cho người ta biết chớ giấu nhèm nhẹm làm gì?”


Con Út vừa nói vừa đánh hai vai để mái tóc dài phủ khuôn mặt đỏ ửng, Sáu vừa cười vừa chọc:


-“Í trời! Biết mắc cỡ rồi hén! Biết mắc cỡ là có chồng được rồi.”


Nó sững sờ hỏi:


-“Mắc gì có chồng phải biết mắc cỡ hả chế?”


-“Thì mắc cỡ mới biết cái gì là quý, là đẹp, là nên cất giữ riêng mình, là biết phải cưng yêu điều đó hết tình. Còn hổng mắc cỡ thì như đứa con nít trùng trục tắm mưa, nó đâu biết cái gì là quý, là giữ riêng. Đẹp tới mày cũng giữ riêng thân mày với ông chồng mày vậy thôi! Hiểu chưa?”




Con Út gật đầu đồng ý như thể chế của nó nói lời chân lý cấm ai nói sai. Từ nhỏ tới lớn Út vẫn nghe lời chế trong mọi chuyện. Gặp chuyện gì ngờ ngợ thì nó hổng chịu hỏi tía má mà chỉ nói với Sáu thôi. Nhất là những chuyện khó nói của con gái tuổi mới lớn. Thành thử Sáu không chỉ là người chị ruột thịt, mà với Út thì chế còn là người hướng dẫn cực kỳ khôn ngoan.


Mấy chú hàng xóm đang phụ tía với mấy anh cắt tàu dừa làm cổng. Trên cái cổng cao cao giữa trung tâm có đặt cái bảng “Vu Quy”. Con Út buồn rượi rượi. Má đi từ sau hè vòng ngược ra trước chỗ con Út ngồi kế Sáu đang đút cơm cho thằng Tẹc ăn. Thấy con Út tựa vai vào lưng chế nó, lâu lâu bờ lưng nó giật giật, rồi thi thoảng lấy tay dụi dụi, má biết nó khóc, thình lình từ phía sau má lấy ngón tay bất ngờ dí đầu nó:


-“Cái con! Lấy chồng chớ có phải đám ma tao với ổng đâu mà khóc! Khóc cho xui xẻo cái đám! Nín! Cấm khóc nghen!”


Nói xong má bỏ ra phía trước coi tía với mấy anh lợp rạp cưới. Nghe má rầy xong thì tủi thân mếu máo:


–“Bộ má hổng thương em sao chửi em dữ vậy chế?”


Sáu vỗ bờ vai Út an ủi:


-“Thôi! Nín đi! Hồi chế lấy chồng cũng khóc rồi má cũng chửi! Dè đâu hồi bước ra khỏi cổng lên ghe thì má khóc còn nhiều hơn chế. Nên mấy lần sau này trở về thăm nhà cứ chọc má: ‘con lấy chồng chớ má lấy chồng đâu mà má khóc dữ hơn con vậy?’”


 Nó bớt khóc rồi lại hỏi:


-“Chế! Chế chưa nói em nghe sao hồi đó chế thích anh Sáu?”


-“Tao thích ảnh ở cái nết nhậu có chừng có mực, có tình có lý, nên tao ưng.”


Con Út khì cười sau một chập khóc lóc, chọc chế:


-“Chế nói ngộ! Cái ngữ nhậu nhẹt người ta sợ muốn chết, trốn còn hổng kịp. Đàng này anh Sáu nhậu mà chế còn thương!”


Sáu giải thích:


-“Con này hổng nghe tao nói hả? Ảnh nhậu có chừng mực, có tình lý chớ hổng phải khơi khơi mà nhậu say xỉn rồi làm bậy bạ gì đâu mà hổng thương?”


Út chưa hiểu. Trong đầu nó hiện lên hình ảnh mấy ông nhậu cỡ tuổi tía với mấy anh lớn. Có mấy ông hàng xóm xỉn không còn biết trời đất gì rồi đâm ra về đánh vợ con bầm mắt, chảy máu mũi. Có người còn ngủ với cô nào không biết. Con Út nghĩ tới cảnh có chồng như vậy thì khổ thân làm vợ và cho mấy đứa con. Nhiều lúc nó thấy vậy, dù chưa có chồng, mà nó cũng khẳng định xanh rờn: “Cho tui một tỷ mà biểu tui lấy kiểu đàn ông vậy tui cũng hổng lấy!” Nói câu đó mà nhìn nó già quá trời! Già hơn má với chế Sáu của nó.


Chế Sáu tiếp lời giải thích:


-“Ở xứ mình đàn ông không uống rượu được mấy người? Cưng nói chế nghe.”


Con Út nhẩm nhẩm rồi lắc đầu vì không có ai là không uống, không uống nhiều thì cũng uống ít. Sáu nói tiếp:


-“Xứ mình người ta quý ly rượu vì tình thân ái. Rượu từ gạo mà ra. Mà gạo thì quý biết chừng nào. Bao nhiêu gạo mới được một lít rượu. Vậy mà người ta đãi khách bằng cái thứ tinh tuý đó mới quý trọng làm sao. Chẳng qua mấy ông dưới mình hay mượn cớ giải sầu rồi uống vô độ, uống rượu thì ít mà pha cồn thì nhiều, thành thử cái thần kinh nó bị kích thích mất tự chủ, làm xằng bậy. Chế nói cưng có ưng hông?”


Con Út cũng gật đầu. Sáu tiếp lời:


-“Mà đâu phải đàn ông nhậu không. Đàn bà dưới mình nhiều lúc nhậu còn hơn mấy ổng. Nhậu xong nhảy nhót, ca hát, đập phá còn hơn mấy ổng. Vậy mấy ổng thấy vợ mình mà vậy chắc mấy ổng cũng sợ xanh mặt. Phải hông?”


-“Nhưng… nhưng… đàn bà nhậu ít hơn đàn ông!” Con Út trả lời.


-“Sao cưng biết ít. Tại hổng đem ra cho mấy bả uống! Chớ mấy bả có để uống chắc đô còn cao hơn mấy ổng. Như anh Sáu mày sao nhậu qua chế được.”


Nói tới đó con Út nín khe gật đầu. Sáu tiếp:


-“Anh Sáu mày cũng như mấy ông đàn ông khác thôi! Ảnh cũng có bạn bè, có công việc. Nhưng ảnh biết khi nào nên uống và khi nào không? Uống vì mục đích gì chứ không phải quởn quởn không mần gì thì uống. Mục đích lớn nhất của ảnh là gia đình, lo cho chế với thằng Tẹc. Cưng hiểu hông?”


Con Út gật đầu mạnh hơn như thể đồng ý mạnh mẽ. Sáu nói cho hết:


-“Ảnh nhậu nhưng mỗi khi về nhà mà trong người có hơi rượu thì ảnh biết xin lỗi. Ảnh biết ăn nói xằng bậy vì không tỉnh táo nên đi ngủ chứ không lải nhải gì thêm. Mà biết thằng Tẹc khóc cả đêm và chế không ưng mùi rượu nên luôn ra ngoài bộ ván ngựa ngủ mỗi khi nhậu xong. Ảnh biết say xỉn sẽ làm điều mất lòng nên ảnh chừa lại cho mình chút tỉnh táo để trở về với gia đình. Nhất là, ảnh không bao giờ ngủ lại nhà người khác sau mỗi lần nhậu, cứ phải đi về dù trưa nắng hay giữa khuya.”


Nói tới đây con Út tròn mắt thán phục chế của nó:


-“Ui! Chế có người chồng tuyệt vời quá! Em ước gì…”


Con Sáu bụm miệng con Út lại rồi nói:


-“Đừng đứng núi này trông núi nọ. Đừng nhìn chồng người khác rồi so sánh với chồng mình. Đừng cứ hở thì trách chồng mình không bằng chồng người ta. Chồng mày nghe nó buồn tủi thân rồi đâm ra làm bậy thì khổ. Làm vợ phải biết ủng hộ chồng và khuyến khích ổng. Chớ mở miệng mà cứ chê bai bải thì có mười đời chồng cũng chưa chắc ông nào sống được với cưng! Hễ vợ chồng có gì sai quấy thì đóng cửa mà khuyên nhau. Nhớ chưa?”


Cuộc nói chuyện cứ thế kéo dài như không có điểm dừng, mãi cho tới khi muỗi cắn thằng Tẹc quá nên nó khóc ủm tỏi, thì hai chị em mới chịu ngưng mà vô nhà.


Rạp cưới đã xong. Tía với mấy chú hàng xóm đang ngồi khề khà bên ly rượu sau cả ngày vất vả lo dựng rạp cưới cho Út. Bữa cơm chiều tối hôm đó má nấu canh chua chả cá măng với cá bống kho tiêu, mấy món mà Út thích nhất. Cá măng tía bắt được mỗi ngày chừng một hai con rồi rộng dưới đìa, để dành nhiều rồi má cạo thịt làm chả mà tẩm bổ cho con gái cưng đép tới sắp về nhà chồng. Mấy con cá bống dừa, bống mú nằm nghiêng trong chảo đất phơi cái bụng căng tròn, ú nu. Út gắp từng miếng ăn nhưng nuốt không trôi dù má nấu rất ngon. Má dẻ mấy miếng thịt cá bống thiệt kỹ cho vô chén hai đứa con gái rồi cúi mặt ăn chứ không nói gì thêm. Bữa cơm toàn nghe tiếng tía với mấy chú hàng xóm nhậu ngoài bộ ván ngoài trước nhà. Còn nhà trong thì mấy mẹ con im khe.


Thấy im ắng quá, má kiếm cớ để hối:


-“Ăn riết lên! Trời tối ăn cá mắc xương chết!”


Rồi lấy tay vỗ cái bẹp lên khuỷu tay rồi nói:


-“Muỗi con nào con nấy bự chà bá! Thấy sợ luôn vậy đó trời!”


Dường như má không nhắc gì tới tên hai đứa con gái, chỉ nói mấy câu chung chung. Tối hôm đó, chế Sáu dắt thằng Tẹc về bên nhà vì lạ chỗ thằng Tẹc khó ngủ. Út lẹt đẹt ôm gối qua buồng má. Tía vẫn còn nhậu ngoài trước. Má nằm mình ên trong buồng quay mặt vô trong. Không biết má ngủ chưa nhưng con Út đoán là chưa vì thấy bờ vai má thi thoảng giật nhè nhẹ. Út nằm xuống rồi ôm má, ôm thật chặt. Như biết có người chạm vào nên bờ vai má không còn chuyển động mà im ru. Còn con Út thì chảy nước mắt ngắn dài mà không dám khóc thành tiếng vì sợ má khóc theo. Thi thoảng nó hít mấy cái lấy hơi vì nghẹt mũi. Nó cũng nghe tiếng hít đâu đó, chắc là của má, hay nó nằm mơ thấy nó khóc hổng chừng.


Sáng hôm sau, Sáu qua sớm chở theo con Đượm ở cuối xóm lên trang điểm cho Út. Chắc vì thức khuya nên Út ngủ li bì. Sáu vô buồng kêu giật một giật hai cho Út dậy. Hối nó đánh răng rửa mặt để lo trang điểm.


Đặt mình lên chiếc ghế dựa, con Đượm xổ mái tóc con Út khỏi sợi thun rồi kẹp hờ cho gọn. Mùi thơm phấn, son, những dụng cụ bấm mi, vẽ mày lần lượt được chạm lên khuôn mặt Út. Út thấy cái mùi đồ trang điểm là lạ vì lâu nay nó có bao giờ đụng tới, nhưng cũng thích thích vì nó biết hôm nay là ngày nó đẹp nhất từ trước tới giờ. Ngắm mình trong gương, Út ngỡ mình đang đối diện với một cô gái nào lạ lắm! Cô ấy đẹp hơn Út của mọi ngày. Sáu cầm chiếc áo dài và chiếc mấn từ ngoài bước vô buồng cho Út mặc, thấy Út mới trang điểm xong mà Sáu cũng giật mình:


-“Trời! Đẹp dữ thần vậy Út? Chắc tía má nhìn hổng ra mày luôn đó!”


Út mỉm cười nhìn chế Sáu. Nụ cười vẫn còn đọng chút nước trên hai khóe mắt. Tiếng ồn ào bắt đầu trổi lên quanh nhà. Những người bà con xa gần tới chia vui rôm rả với gia đình. Tiếng tía má nói chuyện và cám ơn mọi người rối rít.



Tía má đứng ngay cửa rạp nhìn ra bến xuồng chớ không đi theo xuống bến. Út khóc thút thít chứ không dám khóc nhiều vì sợ phấn son nhễ nhại. Chế Sáu cũng ôm thằng Tẹc mà khóc. Chú rể ôm Út vào lòng rồi đưa cho cô chiếc khăn để lau nước mắt. Tía má vẫn đứng yên chỗ cổng nhìn theo mỉm cười rồi vẫy tay chào khi chiếc xuồng đưa dâu bắt đầu rời bến. Lâu lâu má lại kéo vạc áo lau nước mắt. Út cố ngoái đầu nhìn lại vẫn thấy tía má cười tươi và vẫy chào cho tới khi Út không còn trông thấy rõ bóng dáng của tía má và chế Sáu nữa. Ngoảnh nhìn hai bên bờ sông cho tới khi hai mắt mỏi nhừ, khô khốc, rồi Út tựa đầu vào vai chồng.


                                                                                    Little Stream

24 tháng 8, 2022

Truyện ngắn: HÓNG... MÁ - MÁ... HÓNG

 

Hẹn nhau một quá cafe góc phố Sài Gòn cuối tuần, hai thằng bạn thân đang phì phò điếu thuốc sau khi đã nhấm nháp chút cafe đen. Tiếng «tách! Tách» của chiếc muỗng chạm vào thành thủy tinh của ly cafe tạo nên một âm thanh mới lạ và vui tai. Hương cafe nồng nàn khuấy thức dậy nơi hai người đàn ông cảm giác muốn thức tỉnh sau một tuần vùi đầu với đống việc ở công ty. Ngoài bốn mươi, hai cái đầu đen lún phún bạc thi thoảng gật gù với nét mặt đăm chiêu như đang nói chuyện gì khá tập trung, chuyện là… hai thằng đều muốn về thăm mẹ.


-«Kể cũng ngộ! Ngày xưa ba chết sớm còn má tao vất vả quá trời, buôn gánh bán bưng tuốt ngoài chợ huyện cả ngày, vậy mà tao đau bệnh là bà chạy về cái rột chớ có chậm trễ miếng nào! Còn giờ tao cũng vất vả lo cho cuộc sống, nhưng lỡ… mà má tao đau bệnh thì tao có chạy về cái rột được hông trời !»




Cái cảm giác của kẻ có tiền nhưng chưa có cho tới nơi tới chốn. Có tiền mà vẫn phải nương tựa vô người ta. Có tiền mà còn sợ hãi mất việc thì sẽ đói meo và cũng chẳng có đồng nào lo cho gia đình nhỏ và gửi về quê cho má. Cái cảm giác mà hai thằng bạn đều thấy. Một thằng chậc lưỡi :


-«Mẹ! Đời buồn thấy mẹ! Muốn nhắm mắt quên đời bà cho rồi!»


Chợt thằng bạn ngồi kế bên bắt miếng cực nhanh


-«Buồn mà nhắm mắt cho tao thấy mẹ thì tao cũng an ủi! Còn buồn mà nhắm mắt thấy toàn điện – nước – ga. Điện thoại báo chuông tin nhắn mà tim muốn rớt ra ngoài!»


-«Giờ mà tao xin ông sếp cho nghỉ mấy hôm, tao ra mua vé máy bay đặng về với má tao liền đó trời!»


-«Ờ! Cũng đặng à mày hén! Tao cũng muốn về một chuyến! Hai năm rồi còn gì…»


-«Nhưng… Nhưng… Chưa xin sếp mà!»


-«Ừ! Thì xin ổng vài tiếng, về một hai ngày chắc được mà!»


Tạm gác chuyện xin phép như cả hai đã đồng tình năm mươi phần trăm cho chuyến đi. Chỉ còn năm mươi phần trăm còn lại là sếp gật đầu cái «rụp» thì «triển». Hai thằng bạn lại háo hức tính :


-«Để chuyến này tao mua cho bà già mấy cái áo bà ba mới đặng có cái thay cái đổi. Dưới quê giờ may cái áo cũng mất mấy trăm ngàn mà đợi hoài dài cổ chưa có. Trên Sài Gòn mấy cửa hàng bán quá trời quá đất!»


-«Còn tao!Để coi! Mua mấy lố dầu Phật Linh cho má tao! Bả khoái dầu Phật Linh dữ lắm! Biểu hít cái mùi nghe ghiền muốn chết!»


Bao nhiêu thứ đồ được hai thằng con tính toán mua về cho má ở quê. Toàn là những thứ đồ má thích. Hiếm khi hai thằng có cảm giác nhắc tới chuyện mua đồ đạc mà không sợ tốn tiền. Mọi khi chi tiêu bất cứ thứ gì, trước khi mua hai thằng đều xoay tờ tiền độ mười vòng trong đầu, hỏi «có nên mua hông ta? Mua về xài nhiều lần hông ta? Mà mua về có nhanh hư hông trời?» Tính một hồi thì y như rằng kết quả là «thôi khỏi mua, để dành tiền sang tháng…». Riêng hôm nay, tính toán chuyện mua quà cho bà già ở quê sao hai thằng không tiếc gì, có thằng biểu:


-«Bà già vất vả cả đời cho tụi mình, bả có tiếc gì với tụi mình đâu mà mình tiếc với bả.”


Hai thằng cầm ly café khuấy khuấy, nhấp nhấp rồi gật đầu tâm đắc, đoạn tính tiếp:


-“Nhưng không gọi báo trước, vì biết có xin phép sếp được không! Với lại gọi báo trước bà già lo lắng tội nghiệp lắm!”


Mọi khi hay tin thằng con về thăm, tưởng là về thăm thì má sẽ khỏe và vui mừng, dè đâu dễ sanh mỏi mệt và áp lực cho má hơn nữa. Dọn cái nhà cho tươm tất làm như ngày tết hổng bằng. Mắt mũi kèm nhèm nhưng vẫn cố mua cái gì đó về trang trí, thôi kệ, ịn thí ịn đại hình cái bông mai, bông hồng vô cái cửa kiếng, rồi mua mấy cái bông giả ngoài chợ về cắm lên bàn thờ cho nó mới mới xíu. Sẵn ra chợ ghé cô Ba, thím Bảy mua ít đồ ăn, đồ uống thằng con nó thích, chuẩn bị cả mấy hôm liền, thành thử con về thì thằng con chỉ cực có chuyện xin phép sếp và vác cái xác to, đẹp, vô dụng về quê, trong khi mẹ già chuẩn bị cả tháng như đón “tổng thống” hổng bằng hay sao ấy!


Rút kinh nghiệm, lần này không báo trước nữa.


-«Nhưng! Coi chừng bà già giận lẫy đó!»


Lấy ngón tay vuốt mấy sợi râu lởm chởm, một thằng gật gù:


-«Ừ! Hổng chừng giận thiệt á! Mà coi chừng bả xách dao ra đòi cắt hộ khẩu chia đất thương thổ tổ tiên luôn đó mày!»


-«Đúng rồi! Báo trước dù biết bà vất vả mà nên báo! Thôi kệ!»


Một thằng rút điện thoại, bấm gọi, bên kia bắt máy trả lời sau mấy hồi chuông:


-«Alo! Alo!»


Thằng con hỏi:


-«Cho hỏi đây là mẹ của thằng Thi hông?» hỏi xong nó không quên tằng hắng vài tiếng giả vờ không quen. Bên kia đầu máy tiếng một phụ nữ lớn tuổi đang lo lắng.


-«Dạ! Dạ! Dạ đúng rồi chú ơi! Tui! Mẹ thằng Thi! Con tui… Con tui… bị gì hả chú?»


Bên này đầu máy cười sang sảng :


-«Trời ơi! Má ơi! Con – thằng Thi nè!»


Bên kia giật mình như phản xạ :


-«Đồ… thằng chó con! Mày gọi mà còn giấu má hả mạy?»


Hai má con nói chuyện vui vẻ hết sức, thăm hỏi thiệt tình và nhiệt tình.


-«Má ơi! Tuần sau chó con về thăm má nha!»


-«Cái gì ? Mày nói cái gì ? Hả thằng chó con?»


Thằng con lặp lại từng chữ một trong cách gằn giọng để má nghe thiệt rõ :


-«Tuần sau chó con về thăm má nha!»


Như đã rõ thông tin, người phụ nữ vui mừng khôn tả :


-«Ừ! Ừ! Về! Về đi nè! Tao đợi! Đồ chó con! Thấy ghét hà!»


Rồi đầu máy bên kia người phụ nữ thút thít. Thằng con hoảng hồn :


-«Ủa! Gì vậy Má! Sao lại khóc? Có chuyện gì sao?»


-«Ờ hông! Má mừng! Mừng mày về thăm má! Lâu lắm rồi mày chưa về. Hai năm tết trong dịch Covid mày có về thăm tao đâu! Thằng chó con.»


Nghe câu nói bên kia đầu giây, bên này thằng con thút thít theo nhưng không quá rõ ràng vì sợ má phát hiện. Rồi má con cúp máy mà dư âm nhung nhớ vẫn còn. Thằng con biết sau cuốc điện thoại ấy má sẽ làm gì. Vui mừng. Vội vã. Chuẩn bị và… mất ngủ…


-«Ê! Mà chưa xin sếp sao mày chắc vậy?»


Thằng bạn vừa gọi cho má xong lấy bàn tay gạt nước mũi đang chảy dài, hít cái «rột» cho hết nghẹt mũi vì cơn xúc động vẫn còn, nói thẳng thừng :


-«Không cho tao cũng về!»


Nghe câu khẳng khái ấy thằng bạn đối diện cũng mủi lòng. Cứ thế chuyện kéo dài.


-“Mà ê mày! Má tao khoái nghe hát lắm! Mày có bài nào đề nghị tao tập trước! Về đờn ghi-ta rồi hát mấy bản cho bà già nghe chơi!”


-“Hát mấy bài Trịnh Công Sơn đi! Nhạc chậm chậm với lại đàn slowrock dễ hát và dễ nghe!”


-“Thôi! Tao lạy mày! Má tao có biết chữ nào cắn đôi đâu mà hiểu mấy cái câu ‘mây che trên đầu và nắng trên vai’ rồi ‘gọi nắng trên vai em gầy’. Chọn bài nào đơn giản thôi mày! Bài nào tâm tình hát mà hiểu liền cái độp vậy đó! Khỏi suy nghĩ dông dài.”


Một danh mục bài hát được thằng bạn thân đề nghị, thằng bạn gật gù: “Ừ! Để tao tập! Chắc là được hông mạy?”


Làn gió trời lúc chạng vạng hắt vô mặt hai thằng mát lạnh. Giọt café cuối cùng trong ly đã hết. Một thằng biểu: “Ừ! Bà già tụi mình luôn đơn giản và dễ hiểu ấy mà! Triết lý cho lắm vô bà có hiểu gì đâu! Má tao hổng biết chữ nào mà còn nuôi tao tới Đại Học và lo cho tao có gia đình. Đơn giản chỉ về ôm bà già, hun cái chụt cho đỡ nhớ, rồi nói: ‘Con thương má thiệt nhiều!’ là bà hiểu hết trọi rồi!”


Mùa Báo Hiếu 2022

Little Stream

16 tháng 8, 2022

Tản mạn: GIỮ GIỌNG QUÊ MÌNH EM NHÉ!

 Các em ngần ngại nói với tôi rằng:


– “Thầy ơi! Sao cái giọng nói của tụi con cứ trọ trẹ và khó nghe như thế nào ấy thầy? Tụi con cũng thấy khó chịu với giọng nói của mình khi giao tiếp với nhiều người từ vùng miền khác lắm!”


Tôi hỏi em thêm:


-“Vậy con thấy giọng nói của người miền khác (miền Bắc và miền Nam) thì như thế nào?”


Em chân thành chia sẻ suy nghĩ của chính mình:


-“Dạ tụi con thấy giọng người Bắc thì chuẩn không cần chỉnh. Giọng người miền Nam thì ngọt sớt.”


Tôi hỏi tiếp:


–“Vậy các con cứ giữ giọng nói của con như vậy thì có sao không? Có khó khăn hay thuận lợi gì không?”


Em đáp:


-“Dạ! Sau này đi ra thành phố lớn làm việc nói người ta không hiểu. Rồi phát âm không chính xác người ta cười chê mình là quê mùa và thiếu học thức.”




Các em – những cô bé và cậu bé đang tuổi lớn – đang cảm thấy chút gì đó tự ti về giọng nói của quê hương mình. Tôi không trách các em và tôi nghĩ mọi người khi nghe chia sẻ điều này cũng không trách các em. Thay vào đó, tôi tin mọi người sẽ thương các em nhiều hơn. Có thể các em còn mang nơi mình những suy nghĩ bồng bột vì “ăn chưa no – lo chưa tới”, nhưng cũng phần nào xã hội và tiêu chuẩn thức thời đòi các em phải thay đổi. Ít ra các em đã biết lo lắng cho cuộc sống của mình trong tương lai và lo lắng ấy được dựa trên nhiều điều kiện. Xin đơn cử một vài điều kiện “chuẩn” mà đa số người hay đặt ra: Vóc dáng phải cao ráo và xinh đẹp, tiếng nói phải rõ ràng, giọng nói phải chuẩn, biểu hiện sắc thái và nhất là lối cư xử phải hút được người khác. Những gì không thuộc những tiêu chuẩn ấy thì được xem là không nên có và cần được chỉnh sửa hoặc loại bỏ.


 Em à! Tôi muốn kể em nghe…


Tôi cũng đã từng có những ngày tranh đấu với chính cảm thức “lạc giọng” giữa bao nhiêu giọng nói được cho là chuẩn. Tôi cũng đã từng rơi vào hoàn cảnh bi quan và đề ra quyết tâm mình cần thay đổi. Tôi đã từng học theo cách nói chuyện, cách phát âm và cả điệu bộ của người khác để được công nhận là “đạt chuẩn”. Rồi… Tôi cũng đã từng cảm thấy “lạc loài” khi trở về quê hương mình và bị mang tiếng “mất gốc” vì không còn nói được giọng quê mình nữa… Dần lớn và sau bao nhiêu tháng ngày học hỏi, tìm hiểu và khám phá những góc nhìn mới, tôi được khai sáng và tự đặt câu hỏi cho chính mình: Chuẩn là gì? Lấy tiêu chí nào để đặt làm chuẩn? Cớ sao tôi phải tự đánh mất bản chất con người mình vốn được thể hiện qua giọng nói quê hương?…


Để sau những chất vấn ấy, tôi đã phải vất vả vô vàn để… tìm mọi cách lấy lại cho mình giọng nói nguyên thủy của quê hương mà tôi từng có. Tạ ơn Chúa vì điều gì là căn tính trong xương tủy thì không thể mất đi được, nhưng điều đó đòi hỏi tôi phải nỗ lực để luôn ý thức khi mở miệng nói chuyện rằng: “Tôi là chính tôi! Giọng nói là món quà Chúa ban cho riêng tôi!”. Chính khi lấy lại được món quà nguyên thủy xinh đẹp ấy, tôi không còn cảm thấy ngượng ngùng xấu hổ và cũng không thấy mình “lạc giọng” giữa bao nhiêu giọng nói nữa. Tôi tự tin và can đảm để hòa mình vào bao nhiêu giọng nói và tôi như bao anh em khác, những nụ hoa vẫn tỏa những sắc và hương khác nhau để góp phần cho vườn hoa thêm đa dạng và tươi đẹp.


Vâng! Phút này tôi thực sự quý và trân trọng giọng nói của mình. Tôi không còn đem cái “vô giá” của tôi để so sánh với cái “vô giá” của người khác nữa. Em đừng hiểu nhầm rằng tôi kiêu ngạo và cổ xúy chủ nghĩa cá nhân. Ngược lại, tôi muốn hướng tới một cái nhìn và lối nghĩ rất khác.


Chính vì thế, em ơi…


Tôi xin em đừng bao giờ chê bai giọng nói vốn là “đặc sản” của quê hương mình. Dù giọng nói ấy có trọ trẹ, ngang phè, phát âm sai chữ, đọc sai chánh tả và thậm chí nói người khác chẳng hiểu nếu được nghe lần đầu tiên, thì em cũng đừng bao giờ ao ước loại bỏ nó. Trong tinh thần cầu tiến, em vẫn có thể học thêm cách phát âm khác để đạt được sự “chuẩn” như mong muốn và sử dụng trong những bối cảnh phù hợp cho tương lai, nhưng tôi mong em hãy đặt và trả giọng nói quê hương mình về đúng vị trí được tôn trọng mà nó đáng được có. Tôi tin có lúc em cũng sẽ có cảm nghiệm như tôi rằng: tiếng nói của quê mình đẹp lắm! Bởi đó là giọng nói của cội nguồn, của nơi chôn nhau cắt rốn, của ông bà cha mẹ bao nhiêu thế hệ đã tặng cho tôi và em, mà nói đúng hơn là món quà rất riêng mà Thiên Chúa đã trao cho mỗi người. Như tôi có nói ở phần đầu, rằng cái gì là bản chất thì nó khó biến mất, nhưng một khi ý chí con người muốn loại bỏ nó cách trắng trợn, thì cái cốt lõi vẫn bị xếp xó vô dụng vĩnh viễn, rồi có lúc em sẽ có lúc em cảm thấy mình “lạc loài”, “lạc loài” thật sự đấy em à! Đứng giữa quê hương mà thấy mình chẳng mang lấy giọng quê hương, đứng trước người khác xứ thì giọng nói của mình cứ “lơ lớ” khó tả.


Tôi muốn kể cho em nghe…


Có những bậc ông bà và cha mẹ đã thầm “đau như cắt” khi thấy con cháu mình, vì hoàn cảnh đặc biệt nào đó, mà không còn giữ lấy giọng nói và tiếng nói quê mình. May mắn đời con thì có thể trọ trẹ “lơ lớ” nhưng đời cháu thì đành nhờ con dịch giùm chứ nói tiếng quê mình thì cháu không hiểu.


Có những người con xa xứ biền biệt đến lúc giã từ không còn dịp hồi hương. Phút cuối đời họ đã “thèm” được nghe ai đó cất lên giọng nói hay tiếng nói quê hương. Hay chí ít có ai đó hát cho mình nghe một câu hò hay câu hát quê hương… mà có người vẫn… không đạt được.


Có những người nước ngoài đến đất Việt và mong được học tiếng Việt, nhưng ít ai trong số họ có thể phát âm được cách chính xác hoặc biểu hiện sắc thái, nhất là sắc thái và lối phát âm của mỗi vùng miền, trong câu nói.


Tôi nói với em những điều đó để muốn chia sẻ với em rằng…


Em hãy tự hào và… tự hào và… tự hào vốn “đặc sản” mà em đang mang trong người mình – là giọng nói quê hương mình – em nhé! Vì đó là món quà vô giá mà Thiên Chúa đã ban cho em ngang qua vùng miền, ông bà, cha mẹ.


Em hãy tự hào vì em có giọng nói rất riêng, tiếng nói rất riêng, cách nói rất riêng. Vườn hoa có đa sắc và đa màu là do nhiều bông hoa góp phần. Dù chỉ là hoa dã quỳ bên vệ đường nhưng em vẫn có giá trị rất riêng mà Chúa Quan Phòng mặc cho em, đừng chỉ mãi so sánh và “đứng núi này trông núi nọ”.


Em hãy mạnh dạn giữ giọng nói quê hương, cứ tự nhiên biểu hiện sắc thái và giao tiếp theo phong cách mà em được ban tặng. Em là độc đáo và duy nhất trong cách tạo dựng của Thiên Chúa, em có biết không…


                                                                                        Little Stream


[1] Giọng/ Giọng nói: Trong bối cảnh bài viết được hiểu là cách phát âm riêng của một vùng, một địa phương

13 tháng 8, 2022

Tản mạn: SỨ MẠNG TRÊN GIƯỜNG BỆNH

(Kính nhớ Bác Tám – cha Phê-rô Phạm Hữu Lai, S.J.)


Bác đã kết thúc 85 năm trên trần thế. Cháu hay tin mà tim thắt nghẹn vì vừa mất đi một người thân yêu trong Dòng. Cháu vẫn nhớ hoài sự hiền lành trên giường bệnh của Bác. Chợt cháu thấy đời linh mục của Bác đầy ý nghĩa. Ý nghĩa ngay cả trên giường bệnh – giữa bao nhiêu bủa vây của đớn đau thể xác.


Qua Bác, cháu hiểu về lời dạy của các cha và các thầy trong Dòng khi tâm sự rằng: “Đời tu của chúng ta làm gì có chuyện nghỉ hưu. Tuổi trẻ làm sứ mạng của người trẻ. Người già làm sứ mạng được giao cho người già. Người bệnh tật sắp chết thì được giao sứ mạng cầu nguyện cho Giáo Hội và cho Dòng.” Khi mới nghe phát biểu ấy cháu không để ý nhiều vì cho rằng đó chỉ là lý tưởng chứ mấy ai làm được, nhưng dần dần cháu thấm thía lời phát biểu ấy qua những lần tiếp xúc với Bác, dù chỉ là những lần tiếp xúc rất ít ỏi. Khi ngẫm về chuyện ở nhà hưu đối với Bác, cháu có cảm tưởng đó là một điều nhẹ nhàng và hạnh phúc vì… Bác vẫn thi hành tác vụ linh mục của mình ngay trên giường bệnh, cho đến lúc nhắm mắt xuôi tay. Là thế hệ trẻ của thế kỷ XX, cháu không có cơ may gặp gỡ và được sống với Bác khi Bác còn khỏe mạnh, nhưng cháu vẫn thấy mình thật may mắn khi được tiếp xúc với Bác, khi Bác đã nằm trên giường bệnh lúc cuối đời.


Vẫn nhớ khi là một tập sinh, cháu được sai đến thăm viếng Bác và cùng đọc kinh cho Bác nghe. Cháu nghĩ sứ mạng của mình là đến để chia sẻ nỗi buồn với Bác trên giường bệnh trong vài giờ đồng hồ. Nhưng thực sự cháu cảm nghiệm rằng chính Bác – một bệnh nhân đang nằm trên giường bệnh – lại đang an ủi cháu và dạy cho cháu nhiều điều.


Ảnh: Cha chúc lành cho cha Daniel Huang, S.J.


Được tận mắt chứng kiến trước mắt là một trong những “cây đại thụ” của tỉnh Dòng Tên Việt Nam. Một người Bác tiên phong trong những dấn thân trong nhiều sứ vụ cách nhiệt tâm và trung tín, như lời kể của cha anh trong Dòng. Nhưng nay Bác chỉ còn nằm im lìm và nghe chương trình thời sự trên radio hoặc nghe thánh ca. Thấy cháu bước tới và cúi đầu chào, Bác kháp bằng làn hơi rất nhẹ và cháu đoán được qua khẩu hình của Bác: “Tập sinh hả?”. Cháu đáp tiếng “Dạ!” to rõ và tiếp theo đó là thăm hỏi: “Hôm nay Bác có khỏe không?”. Bác trả lời trong hơi gió nhưng không kém dứt khoát và vui tươi: “Khỏe!” rồi bác mỉm cười, nụ cười thật hiền từ và dễ thương biết chừng nào.


Ngồi bên cạnh Bác, cháu đọc cho Bác nghe sách “Gương Chúa Giê-su”, đọc sách “Linh Thao”, rồi đọc Hiến Pháp Dòng, nhất là chỗ nhắc đến người tu sĩ Dòng Tên khi đối mặt với bệnh tật thể xác, cháu thấy Bác nghe cách chăm chú và mê say. Rồi cùng Bác lần hạt mân côi, cháu đọc to để Bác nghe và đọc theo. Những cử động mấp máy của đôi môi Bác đọc theo không trật một nhịp kinh nào. Trước khi ra về và chào tạm biệt, cháu xin Bác chúc bình an cho cháu, Bác đưa bàn tay run run lên làm dấu Thánh Giá và miệng run run. Cháu biết là Bác đang đọc lời chúc bình an nên cháu làm dấu theo cử chỉ tay của Bác và đáp “Amen!”. Cứ sau mỗi buổi thăm viếng và trở về cộng đoàn Tập Viện, cháu vẫn luôn thấy bình an và niềm vui tràn ngập.


Kiên nhẫn với những nỗi đau liệt của thể xác trong khi tinh thần vẫn còn minh mẫn, Bác vẫn chiến đấu mỗi ngày trên giường bệnh. Cháu học được nơi Bác tinh thần vui lòng vác Thánh Giá với Đức Ki-tô, cũng là sự trung thành tuyệt đối với đặc sủng của Dòng: “Bước theo Chúa Giêsu vác thánh giá, trung thành với Giáo Hội và sẵn sàng để được vị đại diện của Người là Đức Giáo Hoàng sai đi đến bất cứ nơi nào, làm bất cứ việc gì theo các giá trị Tin Mừng nhằm Tôn Vinh Thiên Chúa Hơn và giúp ích cho con người hôm nay hơn, theo tinh thần chiêm niệm trong hoạt động.” Biên cương mà cháu nhận ra Bác đang bước qua không chút sợ hãi là vui lòng với căn bệnh mình đang mang, vui lòng với sự chăm sóc của anh em và vui lòng để nhận sứ mạng cầu nguyện cho Dòng trong mọi hoàn cảnh. Bác cũng đang sống triệt để tinh thần chiêm niệm trong hoạt động không ngưng nghỉ của tâm hồn. Chính Bác đang thi hành tác vụ linh mục của mình ngay trên giường bệnh, đang loan báo Tin Mừng cho những ai đến với Bác dù chỉ một hay vài lần ít ỏi.


Có lần, cháu nghe có vị linh mục trả lời một bạn trẻ đang phân vân về ơn gọi đời mình. Bạn trẻ này muốn đi tu và bạn thắc mắc rằng: “Thưa cha, làm sao biết mình tu được?” Vị linh mục chỉ hiền từ mỉm cười và trả lời rằng: “Cha cũng đang tự trả lời câu hỏi ấy cho chính mình đây con à!”. Phần Bác, cháu tin rằng hôm nay Bác đã trả lời xong câu hỏi ấy cho riêng mình rồi. 57 năm sống đời sống của người tu sĩ Dòng Tên trong nhiều giai đoạn chìm nổi khác nhau của Dòng và anh em, trong đó 31 năm thi hành tác vụ linh mục ngay cả khi nằm trên giường bệnh.


Xin kính cẩn cúi đầu chào và biết ơn Bác vì bài học quý giá mà Bac để lại cho cháu. Xin được nhớ đến Bác thật nhiều trong hành trình mới mà Bác đang bước qua. Xin Chúa mãi là người Bạn Đường tuyệt vời của Bác, như Người đã đồng hành cùng Bác suốt 85 năm dương thế.


                                                                                        Little Stream

06 tháng 8, 2022

Tản mạn: GỬI ANH NGÀY XA BỐ

 Anh!


Sài Gòn mấy ngày này có những cơn mưa bất chợt. Bất chợt mà nặng hạt và dai dẳng lắm. Cứ thế cơn mưa làm tâm hồn bao người nặng trịch với nhiều nỗi ưu tư và lo lắng khác nhau. Riêng em cảm thấy chút buồn man mác khi nhận tin bố của anh vừa qua đời khi cơn mưa vừa dứt hạt.


Huế… vào một ngày đầy nắng cách đây chắc hơn một tháng, em được gặp bố của anh. Bố vẫn còn đủ khỏe mạnh để ngồi tiếp em như một vị khách đến thăm nhà dù em vẫn còn rất nhỏ tuổi. Bố vẫn mỉm cười và kể về gia đình cũng như kể về các con. Lát sau mẹ của anh đến tiếp chuyện để bố anh đi nằm nghỉ. Chiếc giường đặt sát bên chỗ mẹ và em đang ngồi, bố nằm đó mà nghe và mỉm cười dù thể trạng mỏi mệt.


Anh dặn em đừng nhắc gì tới căn bệnh mà bố đang mang trong người, tránh để bố lo lắng. Nghe lời anh, em cố gắng lảng đi những câu hỏi liên quan đến sức khỏe và nhắc đến những chuyện vui. Tuy vậy, mẹ vẫn mạnh dạn không chút ngần ngại nói: “Chỉ mong ông sống được lâu hơn…” nghe tới đó em chợt chùng xuống và quan sát ông lúc ấy đang nằm nghỉ, đôi mắt ngó thẳng lên trần nhà. Mẹ nói tiếp: “…Bệnh của ông đến giai đoạn cuối rồi, bác sĩ trả về rồi!”. Em thấy mẹ có chút bùi ngùi xúc động vì cố nén lại. Em cố lái sang chuyện nào đó khác hơn và vui hơn. Bố anh vẫn tư thế nhìn thẳng lên trần nhà và không chút xúc động. Cái nhìn chẳng để một chút cảm xúc ủy mị ra ngoài, cũng không nói nhiều vì điều ấy không cần thiết nữa.




Có lẽ chỉ có bố là cảm nghiệm cách rõ ràng niềm vui và nỗi buồn. Cũng chỉ có bố mới hiểu cảm giác của chính mình thay cho nỗi buồn của mẹ và nỗi lo của anh. Niềm vui của bố, điều mà em cảm nhận được, là con cái đã thành công trong cuộc sống với những bước đường tươi sáng. Bố mong ngày anh được tiến lên bàn thánh và mong được thấy anh dang tay dâng lễ trên bàn thờ. Khoảnh khắc bố cười tươi nhất là lúc bố nhìn lên bức ảnh gia đình và chỉ cho em – vị khách lạ tới thăm nhà – biết: “Đó là cháu! Đó là con trai! Đó là con dâu!”. Niềm hạnh phúc của bố khi nhắc về gia đình dường như không có gì ngăn lại được. Em vẫn nhớ nụ cười trên khuôn mặt hiền từ của bố. Nụ cười rất đẹp và hiền hậu. Điều khiến em ấn tượng đặc biệt là nét mặt của bố và của anh rất giống nhau. Nụ cười cũng giống nhau như đúc. Em nhớ cảm giác khi thấy bố cười thể hiện một sự bình an và trầm tĩnh, dù lúc ấy thể trạng bố rất mệt. Chợt em nghiệm ra sự sẵn sàng của bố cho hành trình sắp tới. Bố đang chuẩn bị một con đường rất riêng với “hành trang” rất riêng cho mình.


Hôm nay hay tin bố ra đi em thực bất ngờ và buồn, nhưng chợt nhớ lại những điều anh đã từng chia sẻ về căn bệnh cùng với sự chuẩn bị của gia đình và nhớ tới “hành trang” rất riêng mà bố đã chuẩn bị, em cảm thấy an yên và thanh thản. Nguyện xin Thiên Chúa nhân từ đón nhận linh hồn bố và cho bố được hưởng sự sống đời đời.


Anh!


Em muốn nói rằng bố luôn tự hào về anh. Bố vui vì con đường mà anh đã và đang bước đi. Chính nụ cười của bố vào lúc cuối đời đã đảm bảo về niềm tự hào ấy. Mong anh luôn vững bước và thẳng tiến trên hành trình sắp tới anh nhé! Anh cũng nhớ cầu nguyện cho bố thật nhiều anh nhé!


Em,

Little Stream

05 tháng 8, 2022

Truyện ngắn: VƯỜN HỒNG

 (Truyện ngắn – kính tặng các nữ tu đang nghỉ hưu)


Tuổi xế chiều, ngoại Hồng về nhà mẹ để được gần chị em và được chăm sóc tận tình hơn. Lý do chuyến gọi về lần này thì khéo và tránh, nhưng ngoại hiểu:


-“Về cho gần nhà hưu và sang nhà chờ phục sinh sát bên.”


Tưởng ngoại nói câu ấy với vẻ mặt buồn, nhưng ai ngờ ngoại lại tươi cười quá đỗi. Giọng cười sang sảng của ngoại vẫn như hồi nào còn trẻ, cười cả lúc được sai đi đến một vùng xa xôi để truyền giáo, cười cả khi được gọi về chốn đô thị tấp nập để lo cho mái ấm cô nhi, cười cả lúc tuổi già được gọi về nhà mẹ với sứ mạng rõ ràng: “phục vụ cộng đoàn nhà mẹ”.


Dù hơn tám mươi tuổi nhưng ngoại vẫn còn làm việc được, nên bề trên trao cho ngoại bồn cỏ, hàng hoa giấy ven đường. Sở dĩ dành vị trí ấy cho ngoại vì đó khuôn viên ngay trước sảnh nhà khách. Nơi đó luôn có một hoặc hai nữ tu trẻ túc trực nên có thể quan sát và lo lắng cho ngoại, nhất là khi thấy trời quá nắng hoặc lúc sức khỏe ngoại không ổn thì vội ngăn để ngoại nghỉ tay. Tính cách của ngoại là vậy, đã làm là không chịu nghỉ, nên chị em trong dòng ai cũng biết mà liệu cách chăm sóc tốt nhất cho ngoại. Bên cạnh đó, trao việc tưới hàng rào vì đường ống nước đã được lắp sẵn, ngoại chỉ cần mở van nước và kéo ống là có thể tưới cây và nhỏ ít cỏ. Trước đây khu vực này không có người phụ trách chính, mà việc ấy được trao cho các nữ tu trực nhà khách, nên khu vực mới được gọn gàng nhưng chưa bắt mắt. Tuy nhiên, từ lúc ngoại Hồng bắt tay vào việc chăm sóc thì hàng rào không chỉ tươm tất mà còn đẹp vì có hoa nở liên tục, bồn cỏ cũng không còn xuất hiện những cây cỏ dại nho nhỏ. Tuy hàng rào và bồn cỏ chỉ là một khoảnh nho nhỏ, nhưng ngoại Hồng chăm sóc hết mình và tận tình, hoàn thành công việc được giao cách vui vẻ và nghiêm túc.




Sáng nào cũng vậy, sau giờ nguyện kinh sáng, tham dự Thánh Lễ và dùng bữa sáng với chị em, ngoại thay chiếc áo dòng bằng bộ đồ lao động tối màu, đội chiếc nón rộng vành rồi bước ra vườn làm việc. Luôn khởi đầu với nụ cười trên môi, nên nữ tu nào đi ngang cũng thích chào ngoại.


-“Con chào ngoại! Hôm nay ngoại có khỏe không?”


Ngoại cười sảng khoái đáp lại:


-“Khỏe ru! Haha!  Chúc con ngày mới bình an! Shalom! Shalom!”


Chữ “Shalom” là câu nói trên cửa miệng của ngoại. Ngoại giải thích chữa “Shalom” có nghĩa là chúc bình an, nhưng cái bình an ấy khác xa với cái chữ “bình an” trong tiếng Việt, nó chất chứa cả con tim và tâm hồn người chúc và người nhận lời chúc trong đó. Nên ngoại nói tiếng chào “bình an” chưa đủ, mà phải “Shalom! Shalom!”. Có lần một nữ tu trẻ mới chưa biết nên thắc mắc:


-“Mà ngoại ơi! ‘Shalom’ là ‘bình an’ rồi mà!”


Ngoại phân trần:


-“Đúng rồi con! Nhưng Shalom đâu chỉ là bình an bên ngoài thể xác, mà bình an trong tâm hồn nữa. Hổng lẽ mỗi lần chúc chỉ chúc cái bên ngoài mà hổng chúc cái bình an sâu xa!”


Người nữ tu trẻ hiểu ý ngoại gật gù: “Ngoại giải thích cũng có lý quá chừng!” Rồi ngoại cười vui vẻ tiếp tục công việc chăm vườn của mình.


Chắc ngoại hay cười nên dù đã ở tuổi ngoài tám mươi mà tưởng chỉ ngoài sáu mươi. Tóc không bạc trắng mà vẫn còn nhiều tóc đen tự nhiên. Động tác vẫn nhanh nhẹn và khoan thai. Trông ngoại từ xa thật hiền từ và trẻ trung. Sáng sáng chiều chiều ngoại Hồng lại ra vườn, khi thì nhổ cỏ, lúc thì tỉa cây, lúc thì tưới nước. Giờ giấc cứ như niêm, tới giờ có chuông hiệu thì ngoại thay tu phục đi nguyện kinh và tham dự giờ chung với chị em. Chắc nhờ lời kinh và bàn tay thánh thiện của ngoại mà vườn cây là điểm hút đầu tiên cho những vị khách đến thăm dòng. Ai hỏi thì các nữ tu đều chỉ vào ngoại đang chăm vườn mà nói “Vườn cây của ngoại Rosa đó!”


Có lần một đứa bé – cháu của một nữ tu trong dòng – đến thăm người dì cùng với cha mẹ của bé thắc mắc: “Rosa là gì vậy dì?”


Người dì giải thích:


-“Là hoa hồng đó con!”


Rồi người dì dẫn bé và cha mẹ của bé ra chào ngoại, dì bảo bé: “Khoanh tay chào ngoại Rosa đi con!”


Bé nhanh nhảu hô:


-“Con chào bà hoa hồng!”


Ngoại ngẩng lên nhìn bé và mỉm cười. Ngừng tay đang nhổ cỏ, mở nước rửa tay rồi ra ngồi nói chuyện với bé. Suốt buổi mình bé ngồi với ngoại, để cha mẹ nói chuyện với người dì trong nhà khách. Trên chuyến xe trở về, bé cứ nhắc hoài bà hoa hồng mà bé được nói chuyện.


Từ dạo ngoại Hồng về, ngoại Bích Liên cũng vui hẳn lên. Ngoại Liên về hưu đã gần chục năm nay và di chuyển bằng xe lăn và vẫn còn minh mẫn. Hôm ngoại Hồng mới về, ngoại Liên nhờ một nữ tu trẻ đẩy ra chỗ vườn hoa gặp ngoại Hồng.


-“Ê! Hồng!”


Vừa nghe tiếng kêu thì ngoại Hồng đã biết ai. Ngoại Bích Liên và ngoại Hồng là bạn thân thiết từ nhỏ. Nhà hai cô gái cũng sát nhau. Rồi cả hai cùng học chung trường và sau đó cùng vào dòng. Vì quá thân thiết mà quen gọi “mày-tao”. Lúc mới vào tìm hiểu, nữ tu phụ trách lớp đệ tử cấm ngặt: “Không được xưng hô mày –tao nữa nghen! Nhất là trước chị em khác và giáo dân kẻo gây gương mù gương xấu!” Cô bé Bích Liên nhanh nhảu hỏi: “Vậy thưa Soeur! Lúc không có người nào khác và giáo dân thì…” Cô gái ậm ờ không dám xin thêm nhưng vị nữ tu đã ngầm hiểu ý, liền “Uhm!” rõ một tiếng. Vì vị nữ tu biết hai cô bạn này tương quan thân thiết như thế nào. Có cấm thì họ cũng lén gọi nhau mà thôi.


-“A! Con Liên! Mày khỏe không?”


Vừa kêu vừa chạy lại ôm ngoại Bích Liên. Ngoại Liên vội “suỵt!”


-“Nè! Trước cửa nhà Dòng mà mày tao gì!”


Ngoại Hồng sực nhớ, vội chỉnh:


-“Ờ! Thưa Soeur Mary!”


Ngoại Liên cũng gật gù khoái chí:


-“Cũng đặng! Soeur Rosa hén!”


Rồi hai người bạn thân lại ngồi nói chuyện với nhau. Nhìn xa xa, hai người bạn đâu có già. Họ như hai cô bạn trẻ đang ngồi nói chuyện với nhau, miệng cười cười, thi thoảng vỗ vai nhau. Bức tranh tình bạn thật đẹp và sống động.


Từ hôm ngoại Hồng về, sớm nào ngoại cũng đợi trước cửa nhà nguyện trước Thánh Lễ. Đợi vị nữ tu trẻ đẩy ngoại Bích Liên ra thì ngoại Hồng đón và xin được đẩy ngoại Liên vào nguyện đường. Lần đầu vị nữ tu trẻ ái ngại, nhưng ngoại bảo: “Cho ngoại đẩy bạn của ngoại một quãng! Con nhé!”. Rồi mỉm cười thật tươi. Sau lễ, ngoại Hồng đẩy ngoại Liên ra gửi lại cho vị nữ tu, miệng không quên chào chúc bình an, rồi đi ăn sáng và thay đồ lao động mà ra với khoảnh vườn của mình.


Chị em ở các cộng đoàn về nhà mẹ đều ngỡ ngàng trước nét đẹp của khu vườn. Ai cũng tấm tắc khen bàn tay khéo léo của ngoại Hồng. Hỏi ngoại bí quyết, ngoại chia sẻ:


-“Chăm hoa cũng như chăm người. Biết được tính cách và đặc điểm riêng của mỗi loài thì có thể chăm được tốt nhất. Hồi trẻ còn sức ngoại chăm cho người. Giờ già hết sức ngoại chăm cho cây. Cũng vậy thôi mà con! Mọi việc đều đẹp ý Chúa con hén!”


Rồi ngoại cười hiền từ và vui vẻ. Chị em trong dòng ai cũng tự hào về thành phẩm hút mắt là vườn hoa và bồn cỏ mà ngoại Hồng chăm sóc. Khách đến thăm ai cũng trầm trồ khen ngợi. Họ càng bất ngờ hơn khi biết một cụ bà ngoài tám mươi tuổi đã tự tay chăm khuôn viên nhỏ nhắn ấy.


**************


Hôm nay, chị em cũng đổ về ào ạt và tấp nập hơn. Nhưng không có ngoại Hồng ở khoảnh vườn trước nhà khách nữa. Hôm nay ngoại là đóa hoa đẹp nhất được đặt ở giữa nguyện đường, trong chiếc quan tài nhỏ xinh. Mấy hôm trước ngoại vẫn đang khỏe và làm việc bình thường, nhưng nửa đêm thì lên cơn đau tim đột ngột rồi ra đi trong đêm. Cái chết nhẹ nhàng và yên tĩnh.


Chiếc quan tài đẩy ra lối về nhà chờ Phục Sinh, đi ngang khoảnh vườn. Ai cũng ngó khoảnh vườn với những cánh hoa giấy nở thật đẹp và thảm cỏ xanh hút mắt. Ngoại Bích Liên cũng được vị nữ tu trẻ đẩy theo hàng dài, ngoại Liên vẫy vẫy tay xin dừng xe trước khoảnh vườn rồi nói trong nỗi buồn rười rượi:


-“Mày đi trước tao rồi sao Hồng!”


Dù ngoại Hồng đã mất và việc chăm vườn được giao cho nữ tu lo nhà khách mỗi ngày, nhưng ai cũng bảo đó là “Vườn Rosa”, có người gọi là “Vườn Hồng”. Cậu bé năm ấy cũng trở thành linh mục. Mỗi dạo vào thăm người dì đã già đang ở nhà hưu, cha đều đứng trước vườn Hồng thật lâu, như cuộc chuyện trò năm ấy với bà hoa hồng vẫn còn… vẫn còn…


Little Stream